Wypadanie włosów

Utrata włosów jest zjawiskiem bardzo powszechnym i dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn we wszystkich grupach wiekowych. Problem ten dotyczy blisko 2/3 populacji męskiej oraz znacznej liczby kobiet. Utrata włosów wiąże się z silnym dyskomfortem i dlatego na całym świecie ogromne środki przeznacza się na opracowanie skutecznej terapii przeciwko wypadaniu włosów. Włos powstaje w mieszku włosowym i rośnie tworząc długą łodygę. Na głowie człowieka znajduje się przeciętnie od 100 do 150 tysięcy włosów. Włosy ludzkie nie rosną nieustannie. Cykle wzrostu są oddzielone okresami spoczynku. Wyróżnia się trzy podstawowe fazy wzrostu włosa: faza anagenu – intensywnego wzrostu, faza katagenu - przejściowa oraz faza telogenu - spoczynku. Większość włosów (85-90%) na głowie zdrowego człowieka znajduje się w fazie anagenu. Jest to faza, podczas której wewnątrz mieszka włosowego, na skutek aktywnie dzielących się komórek korzenia, tworzy się silnie przytwierdzona do macierzy łodyga włosa. Szybkość wzrostu włosów wynosi ok. 1 cm na miesiąc. Od długości fazy anagenu zależy długość włosów. Czas jej trwania waha się zazwyczaj od 3 do 8 lat i jest sprawą indywidualną. Po ukończonej fazie wzrostu następuje faza katagenu (stagnacji), związana z dramatycznymi zmianami morfologicznymi (mieszek zaczyna się kurczyć). Faza ta trwa zazwyczaj od 2 do 6 tygodni. Po tym okresie rozpoczyna się faza telogenu, prowadząca do wypadnięcia włosa. Towarzyszy temu zanik naczyń krwionośnych wokół cebulki i mieszka włosowego. Faza ta trwa od 2 do 5 miesięcy. Po wypadnięciu włosa mieszek włosowy nie ulega uszkodzeniu, lecz ponownie wraca do fazy wzrostu i cykl się powtarza. W odróżnieniu od wielu ssaków, ludzkie włosy rosną niesynchronicznie. Włosy rosnące, odpoczywające i wypadające są rozmieszczone losowo. Na zdrowej głowie około 10% włosów znajduje się w fazie spoczynku, dlatego wypadnięcie ok. 100 włosów dziennie jest czymś normalnym i zauważalnym jedynie podczas mycia czy czesania włosów. Niepokój powinno budzić zjawisko tracenia więcej niż 100 włosów dziennie.

Przyczyny utraty włosów

Ze względu na to, iż w cyklu wzrostu, spoczynku i ponownego wzrostu włosów bierze udział wiele czynników, istnieje szereg okoliczności zakłócających ten cykl. Najczęstszą przyczyną wypadania włosów jest łysienie typu męskiego zwane łysieniem androgenowym. Dotyka ono nie tylko mężczyzn (czytaj: wypadanie włosów u mężczyzn) ale również kobiety i wynika głównie z dwóch czynników: postępującej miniaturyzacji mieszków włosowych i obecności hormonów męskich (androgenów). Łysienie typu męskiego ma inny przebieg u mężczyzn i inny u kobiet. U mężczyzn rozpoczyna się zazwyczaj od skroniowej utraty włosów, po czym następuje łysienie w części centralnej. Obszar pozbawiony włosów z czasem powiększa się, a włosy utrzymują się jedynie w tylnej, potylicznej części głowy. U kobiet łysienie androgenowe ma charakter rozlany i włosy wypadają równomiernie na całej głowie. Objawia się ono znacznym przerzedzeniem włosów i obserwowane jest głównie u kobiet w okresie przekwitania. W łysieniu androgenowym następuje skrócenie długości fazy wzrostu włosa, prowadzące do pojawiania się w kolejnych cyklach coraz krótszych włosów. Jednocześnie dochodzi do wydłużenia fazy wypadania oraz wydłużenia okresu pomiędzy fazą telogenu a rozpoczęciem kolejnego cyklu. Proces ten wiązany jest z aktywacją włosowych receptorów androgenowych przez dihydrotestosteron (DHT). DHT jest metabolitem testosteronu, powstającym w wyniku działania 5-alfa-reduktazy testosteronowej. Zmiany wywołane obecnością DHT prowadzą do postępującego procesu miniaturyzacji mieszków włosowych. Włosy są coraz cieńsze i słabiej wybarwione. Wielkość mieszka włosowego maleje z każdym cyklem. Działanie androgenów na mieszek włosowy powoduje również zwiększenie aktywności gruczołów łojowych, co prowadzi do nadmiernej produkcji łoju.

Inne typy łysienia są zazwyczaj przejściowe i związane z takimi czynnikami jak: przyjmowanie niektórych leków, choroby o podłożu autoimmunologicznym (łysienie plackowate), zmiany hormonalne (np. po porodzie), infekcje, urazy, stres czy niedobory składników odżywczych, witamin i mikroelementów. Łysienie plackowate (alopecia areata) jest nadmierną utratą włosów o podejrzewanym podłożu autoimmunologicznym. Może dotyczyć osób we wszystkich grupach wiekowych i charakteryzuje się zazwyczaj gwałtownym początkiem. Łysienie plackowate wyróżnia się występowaniem na skórze głowy owalnych placów pozbawionych włosów, niekiedy więcej niż w jednym miejscu. Wśród odwracalnych odmian rozlanych łysienia wyróżnia się jeszcze łysienie anangenowe i telogenowe. W łysieniu anangenowym następuje ostre uszkodzenie mieszka włosowego np. podczas chemioterapii, czy radioterapii i dochodzi do nagłej utraty włosów o uszkodzonej strukturze. Do wypadania włosów dochodzi zazwyczaj kilka dni lub tygodni po zadziałaniu czynnika uszkadzającego i zazwyczaj odrost włosów jest samoistny po jego ustąpieniu. W łysieniu telogenowym uszkodzenie jest mniejsze i ma silny związek z przeżyciami i chorobami mającymi wpływ na cały nasz organizm np. wysoka gorączka, wstrząs pourazowy. Czynnik sprawczy powoduje przejście większej liczby włosów w fazę telogenową. Nadmierne wypadanie obserwuje się wówczas po 2-5 miesiącach.

Niezależnie od przyczyny, nadmierne wypadanie włosów związane jest z postępującą miniaturyzacją mieszków włosowych, niewystarczającym ich odżywieniem i towarzyszącym temu często stanem zapalnym skóry głowy. Bardzo często wypadanie włosów postrzegane jest jako schorzenia nieuleczalne, naturalna kolej losu. Jednak utracie włosów możemy zapobiec.

Czy można zapobiec utracie włosów?

Nadmierne wypadanie włosów jest problemem dotyczącym znacznej części populacji. Wbrew panującemu powszechnie przekonaniu utracie włosów można skutecznie zapobiegać. Chcąc zahamować utratę włosów należy zapewnić mieszkom włosowym kompleksowe działanie pobudzające ich aktywność życiową i zmniejszające stan zapalny skóry głowy. Innowacyjnymi produktami podchodzącymi kompleksowo do pielęgnacji włosów nadmiernie wypadających jest linia preparatów dermena^®. Produkty z linii dermena^® wzmacniają mieszek włosowy, hamują wypadanie włosów oraz stymulują ich odrastanie.